CHIA SẺ VỀ NHỮNG CUỐN SÁCH HAY

[Viên Phát]

Xu hướng khởi nghiệp đang diễn ra rất mạnh mẽ hiện nay tại Việt Nam, từ những em học sinh đến những bác đã quá trung niên. Điều này kích thích sự sáng tạo, học hỏi nghiên cứu rất mạnh mẽ trong các bạn trẻ – thế hệ tương lai của Đất nước – nhằm tìm kiếm cho mình những ý tưởng đột phá, những cơ hội làm nên những điều to tác.

Chắc chắn trong chúng ta, ít nhiều mọi người cũng đã nghe qua về Larry Page, Sergey Brin với Google, về Bill Gates với Microsoft hay Steve Jobs với Apple, những cái tên đình đám trong giới công nghệ hiện tại và những năm cuối cùng của thế kỷ trước. Cùng với đó, Elon Musk là một cái tên không thể bỏ qua. Với sự nỗ lực không mệt mỏi kết hợp với lòng gan dạ, trái tim sắt đá và đầu óc thông minh, Elon đã vượt qua những thời kỳ tăm tối tột cùng của sự nghiệp để phát triển những Công ty hàng tỷ đô gồm Tesla Motor và SpaceX. Đó là một điều rất phi thường, mọi người nhìn Elon với một sự ngưỡng mộ vô cùng và không sai khi nói anh là Iron Man ngoài đời thực.
Với những bạn đang ấp ủ một tương lai hoài bão hay kể và với những bạn đã có cho mình một con đường đi trong sự nghiệp thì “Elon Musk – Tesla, SpaceX và sứ mệnh tìm kiếm một tương lai tương lai ngoài sức tưởng tượng” là một cuốn sách không thể bỏ qua. Nó sẽ giúp các bạn tăng thêm động lực và có thêm những hiểu biết, trải nghiệm về cuộc sống khởi nghiệp đầy gian nan và thử thách nhưng cũng nhiều thú vị. Cuốn tiểu sử về Elon Musk do nhà báo Ashlee Vance – cây bút phụ trách chuyên mục kinh doanh của Bloomberg – đã miêu tả rất sống động về cuộc đời, những suy nghĩ và hành động của Musk trên con đường phát triển sự nghiệp bản thân.

Sinh ra và lớn lên trong thời kỳ bất ổn Chính trị tại Nam Phi và nạn phân biệt chủng tộc hoành hành. Không những thế, năm tháng học đường của anh còn vô cùng khó khăn khi còn là mục tiêu của những đứa côn đồ luôn tìm cách hành hạ anh. Mặc dù không được đánh giá thuộc top những cá nhân xuất sắc tại lớp học nhưng sự đam mê đọc sách và máy tính đã khiến tên tuổi anh được mọi người biết đến sau khi tự viết chương trình một tựa game nhập vai và bán được 500USD khi chỉ mới 13 tuổi. Đáng lẽ ra phải mất đến 6 tháng để xem hết những bài học trong cuốn hướng dẫn BASIC, nhưng anh ấy đã thức trắng 3 ngày để đọc nó, Elon nghĩ rằng mình đã bị rối loạn xung lực ám ảnh (OCD – Obsessive-Compulsive Disorder).
Nhưng những tình trạng bất ổn trong cuộc sống không còn kéo dài lâu, bởi anh đã nhanh chóng thực hiện chuyến du hành đến Canada khi biết được tin tức hỗ trợ từ phía Chính phủ Canada. Đến đây, tôi bắt đầu thấy câu chuyện của Elon bắt đầu hấp dẫn. Đặt chân  đến một nơi gần như “đất khách quê người”, mọi thứ đều xa lạ, nhưng may mắn là người thân Elon sống rải rác quanh định làm gì để sống? Đọc tiếp, mới thấy Elon là người rất kiên trì và không ngại khó khăn. Anh làm đủ thứ việc từ làm vườn cho đến công việc vệ sinh công nghiệp đầy khó chịu để có tiền trang trải những ngày chưa có chỗ ở tại đây.

Lần khởi nghiệp đầu tiên của Elon bắt đầu khi anh nhìn tương lai rộng mở của Internet, Zip2 – nền tảng cho phép các Doanh nghiệp quảng cáo trên dịch vụ Internet ra đời. Thời kỳ đầu, mọi thứ thật sự khó khăn vì thiếu thốn đủ đường, từ chỗ làm việc, máy móc thiết bị, nhân sự cho đến “thời gian”. Đúng với trạng thái của những Startup ngày đầu lập nghiệp. “Musk cùng em trai hy vọng sẽ thuyết phục được các nhà hàng, cửa hàng quần áo, tiệm hớt tóc đến với mình để được cộng đồng lướt Web biết đến sự hiện diện của họ.” Mặc dù sau đó có những vấn đề liên quan đến nội bộ Công ty, nhưng một phần nào đó họ đã thành công khi được Compaq mua lại với giá 307 triệu đô, và Elon trở thành triệu phú khi mới 27 tuổi.

Lần khởi nghiệp thứ hai của Elon đến ngay khi anh đang còn ở Zip2. Từ những phát hiện kẽ hở bên trong ngành ngân hàng, anh đã lên ý tưởng về một ngân hàng trực tuyến với đầy đủ chức năng từ thanh toán ảo, tài khoản tiết kiệm, tài khoản Séc. “Trong khi Zip2 trở thành một ý tưởng sắc xảo và hữu ích, thì X.com lại hứa hẹn châm ngòi cho một cuộc cách mạng trọng đại.” Chương này của cuốn sách miêu tả lại sự phát triển của Zip2 cũng như những hành động của Musk trước những khó khăn buổi đầu khởi nghiệp, thiếu kiến thức ngành, thiếu sự ủng hộ nhiệt tình từ đội ngũ sáng lập. Nhưng có vẻ lần khởi nghiệp này đối với Musk không thật sự êm đềm như lần trước. Anh vấp phải rất nhiều trở ngại đến từ đội ngũ điều hành, mọi người không tin tưởng những gì anh vẽ nên về ngành ngân hàng tương lai. Kết quả là, anh đã không còn được tín nhiệm trong hội đồng quản trị và đẩy khỏi chức vị CEO chỉ một năm sau khi Công ty được thành lập. Nhưng cuối cùng, mọi thứ cũng “ổn định”, Musk đã quay lại làm CEO và Paypal (tên sau khi hợp nhất của X.com cùng với Confinity – Công ty khởi nghiệp về thanh toán điện tử do Max Levchin và Peter Thiel sáng lập) sau đó đã được bán lại cho eBay với giá lên tới 1,5 tỷ đô.

Các chương tiếp theo của cuốn sách nói về những nỗ lực của Musk trong việc tìm cách đưa con người định cư trên sao Hỏa và giấc mơ ô tô điện sẽ thay thế được xe hơi truyền thống.

“Với SpaceX, Musk đang tham gia vào cuộc chiến của những gã khổng lồ trong giới liên hiệp công nghiệp quân sự Mỹ, gồm Lockheed Martin và Boeing, ngoài ra anh còn phải đọ sức cùng các quốc gia khác về hàng không vũ trụ – đặc biệt là Nga và Trung Quốc”. Ý định ban đầu của Musk là tìm cách đưa con người lên sao Hỏa, nhưng sau đó, vì giá tên lửa quá cao so với những anh mong đợi, anh đã quyết định tự chế tạo tên lửa. Và rồi những ý tưởng kinh doanh lại một lần nữa nảy lên trong đầu anh về dịch vụ đưa hàng, vệ tinh vào không gian giá rẻ. “Quả tên lửa sẽ trực tiếp cho một học thuyết trong ngành công nghiệp không gian, theo đó, một thị trường hoàn toàn mới có thể phục vụ cả mục đích thương mại lẫn nghiên cứu, nếu một công ty có thể giảm thiểu triệt để giá thành cho mỗi lần phóng và tiến hành phóng theo một lịch trình đều đặn.”

“Với Tesla Motor, Musk đã cố gắng đổi mới phương thức sản xuất và buôn bán xe hơi, đồng thời xây dựng mạng lưới cung cấp nhiên liệu trên toàn thế giới”. Để tạo ra một sản phẩm không phải là điều dễ dàng, nhất là những sản phẩm đòi hỏi yếu tố công nghệ cao như ô tô. Đội R&D của Tesla đã phải làm việc cật lực mới cho ra đời những mẫu Tesla cuốn hút như bây giờ. Rõ ràng đội ngũ kỹ sư của Tesla đủ sức tạo ra những chiếc xe tuyệt vời, nhưng tiến độ thiết kế và sản xuất của Roadster – mẫu xe đầu tiên của Tesla và Model S liên tục bị chậm tiến độ và có nguy cơ bị phá sản. Nhưng rồi, một lần nữa Musk lại làm điều gì đó khiến nó sống dậy. Một trong những lý do khiến Tesla chậm lại trong tiến độ sản xuất mà cuốn sách chỉ ra đó là không cân bằng giữa các tiêu chí. Musk luôn muốn có nhiều công nghệ trên chiếc xe trong khi đội ngũ chưa đủ lớn, điều này khiến cho Công ty mất thêm rất nhiều tiền và làm chậm lại các kế hoạch. Đây có thể là một bài học cho những Công ty khởi nghiệp sau này. Cần cân bằng các tiêu chí sản phẩm với công nghệ – nguồn lực.

Ngoài ra, cuốn sách còn kể về câu chuyện thành lập Solar City – Công ty lắp đặt pin năng lượng mặt trời lớn của Mỹ và “Thuyết lĩnh vực hợp nhất” của Musk. “Mỗi mảng kinh doanh của anh đều liên kết với nhau trong ngắn hạn lẫn dài hạn. Tesla chế tạo các bộ pin để SolarCity có thể bán cho khách hàng đầu cuối. SolarCity cung cấp các tấm pin cho những trạm sạc điện của Tesla, từ đó giúp Tesla sạc điện miễn phí cho xe. Tesla và SpaceX cũng hỗ trợ lẫn nhau. Họ trao đổi những hiểu biết về nguyên vật liệu, kỹ thuật sản xuất cùng những yếu tố phức tạp khi vận hành nhà máy để dựng xây nhiều điều lớn lao từ trong trứng nước”.

Gần đây, có nhiều tin lời bình cho rằng Tesla Motor của Elon sẽ phá sản do những khoản nợ chồng chất, nhưng tôi tin, đó như một phần của sự phát triển, rồi Elon sẽ lại vượt qua tất cả như cách anh ấy vẫn làm. Rồi thế giới sẽ lại phải nghiêng mình nể phục Elon. Thật sự, mỗi lần đọc cuốn sách, tôi lại càng có thêm nhiều cảm hứng và sự tự tin để vượt qua khó khăn, tiếp tục những gì mình đang làm cho dù bất kể thứ gì ngăn cản.

Chia sẻ từ anh Dương Trần